Choroby reumatyczne 

Choroby reumatyczne to różnorodna pod względem objawów kliniczna grupa chorób, obejmująca ponad 300 odrębnych jednostek.  Większość chorób reumatycznych charakteryzuje przewlekły proces zapalny obejmujący tkankę  łączną, którego podłożem są reakcje autoimmunologiczne.

Choroby reumatyczne można podzielić na choroby zapalne tzn. przebiegające z przewlekłym procesem zapalnym np. reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS), zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa ( ZZSK)  i niezapalne choroby, np. choroba zwyrodnieniowa stawów (ChZS) oraz takie, w których objawy stawowe są przejawem innej choroby ogólnoustrojowej np. choroby nowotworowej.

Podział chorób reumatycznych był wielokrotnie modyfikowany. Dziś najczęściej stosowany jest podział  zaproponowany w 1983 roku  przez organizację American Rheumatism Association (ARA, obecnie: American College of Rheumatology) podział na 10 grup, który został zmodyfikowany w 1988 roku.

Do  chorób zapalnych należą choroby :  z grupy  I – układowe choroby tkanki łącznej, z  grupy II – seronegatywne zapalenie stawów kręgosłupa i z grupy VA – zapalenie stawów towarzyszące chorobom metabolicznym związane z obecnością kryształków.

Dorośli w wieku 18-45 lat to grupa wiekowa, w której najczęściej pojawiają się pierwsze objawy chorób reumatycznych, głównie układowych chorób tkanki łącznej, takich jak toczeń rumieniowaty układowy, zespół antyfosfolipidowy, twardzina układowa., mieszana choroba tkanki łącznej, choroba Stilla i niektóre zapalenia naczyń. Należy podkreślić, że w pierwszych 2-5 latach przebieg tych chorób jest w wielu przypadkach ostry i powikłany, a pacjenci są najbardziej zagrożeni zgonem.

Wiek zachorowania (druga i trzecia dekada życia) jest również charakterystyczny dla całej grupy seronegatywnych spondyloatropatii: zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa (ZZSK), reaktywnego zapalenia stawów (Zespół Reinera), łuszczycowego zapalenia stawów (ŁZS) oraz zapalenia stawów towarzyszącego przewlekłym zapalnym chorobom jelit.

W grupie wiekowej 46-65 lat dolegliwości ze strony narządu ruchu są bardzo częste i mogą mieć równocześnie wiele przyczyn, co utrudnia diagnostykę.

Kobiety w tym wieku najczęściej zapadają na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). W większości przypadków początek choroby jest powolny i skryty (55-65%). Kolejna jednostka chorobowa wywołująca dolegliwości chorobowe w tym wieku to dna moczanowa. Jest ona najczęstszą postacią zapalenia stawów u mężczyzn po 40. roku życia. Spośród układowych chorób tkanki łącznej u pacjentów w wieku 18-65 lat najczęściej ujawniają się: zespół Sjögrena, zapalenie wielomięśniowe/skórno mięśniowe i guzkowate zapalenie tętnic.

Z objawami wczesnego zapalenia stawów przebiegają  najczęściej choroby zapalne: z grupy I –   reumatoidalne zapalenie stawów,  toczeń rumieniowaty układowy, z grupy II – zesztywniające zapalenie kręgosłupa, odczynowe zapalenie stawów (zespół Reitera), zapalenie stawów towarzyszące przewlekłym zapalnym chorobom jelit,  łuszczyca stawowa, z grupy VA – dna moczanowa  i z grupy  I – Zespół Sjögrena.