Epidemiologia RZS

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS, gościec, dawna nazwa: gościec przewlekle postępujący) jest przewlekłą chorobą zapalną atakującą stawy i różne narządy. 

Najbardziej charakterystycznym jej objawem jest ból, sztywność oraz obrzęk stawów rąk i stóp, ale zapalenie może dotyczyć także innych stawów.

Nieleczona choroba prowadzi najczęściej do zniszczenia stawów i ciężkiej niesprawności, a także do uszkodzenia wielu narządów i przedwczesnego zgonu.

Wczesne zastosowanie skutecznego leczenia hamuje postęp choroby, zapobiega jej powikłaniom i umożliwia normalne funkcjonowanie 

Istotą choroby jest proces zapalny rozpoczynający się wewnątrz stawu:

Nieznany czynnik stymuluje błonę maziową wyścielającą staw do odpowiedzi zapalnej. Dochodzi do jej powiększania się i niszczenia przylegających struktur (chrząstki, kości, więzadeł, ścięgien). Przejawami tego są początkowo ból i obrzęk  a następnie nieodwracalne zniszczenie i utrata ruchomości stawu. Uszkodzenie chrząstki i innych struktur stawu przez proces zapalny sprzyja powstawaniu wtórnych zmian zwyrodnieniowych.

Częstość występowania reumatoidalnego zapalenia stawów:

W krajach rozwiniętych na reumatoidalne zapalenie stawów choruje około 1 na 100 osób, trzykrotnie więcej kobiet niż mężczyzn. Choroba z reguły ujawnia się między 30. a 50. rokiem życia u kobiet (chociaż może wystąpić zarówno wcześniej lub później), natomiast u mężczyzn częstość jej występowania zwiększa się z wiekiem.

Przyczyny RZS nie zostały w pełni poznane.

Najprawdopodobniej do rozwoju choroby konieczne jest współistnienie wielu czynników.

Najważniejsze z nich to:

1.Obciążenia dziedziczne – istnieje predyspozycja do występowania RZS u osób blisko spokrewnionych, ale sam czynnik genetyczny nie wywołuje choroby – tak wiec obecność RZS u rodzica nie oznacza, że choroba wystąpi u dzieci, jednak ryzyko jej wystąpienia jest u nich 2-5 razy wyższe.

2. Defekt układu odpornościowego – prowadzi do błędnego rozpoznania własnych tkanek jako wroga i produkowania  autoprzeciwciał mających na celu ich niszczenie; zidentyfikowano kilka genów odpowiedzialnych za ten proces (m.in. geny zgodności tkankowej HLA DRB1).

3. Płeć – kobiety chorują około 3 razy częściej niż mężczyźni.

4. Zakażenie – podejrzewa się rolę niektórych bakterii i wirusów w inicjowaniu odpowiedzi zapalnej.

5. Palenie papierosów – zwiększa ryzyko zachorowania i powoduje jego cięższy przebieg.

6. Stres – u niektórych pacjentów choroba rozpoczyna się po przeżyciu silnego stresu